تحقیق حقوق در ایران باستان

مقاله تحقیقاتی و پروژه بررسیحقوق از دریچه ایران باستان - Law from the old Iran's window

اگر چه در زمینه ی تاریخ حقوق، کتاب ها، جزوه ها و مقاله های فراوانی به قلم استادان و پژوهشگران به رشته ی تحریر درآمده و عرضه شده است اما زمانی تمامی این تلاش ها موجد نتیجه خواهد شد که با ملاحظه ی راستی ها، بدون توجه به زمان و مکان وقوع شان و بدون تعصبات بی مورد و البته با توجه به گذر زمان و وقوع تغییرات در تمامی سطوح، قواعد مذکور را اجرا کنیم و در مقابل، با ملاحظه ی کجی ها و نقطه های تاریک و عوامل فریب و تباهی مردم و کشف همان قواعد زشت در دنیای امروز خود، به اصلاح و حتی پاک نمودن برخی بایدها و نبایدها بپردازیم.

تاریخ هزاران داستان گفته و ناگفته در خود دارد، او هم چون کتابی است با میلیون ها صفحه که در گوشه ای به انتظار افرادی است که به سویش آیند و از گنجینه های پنهان در آن استفاده کنند. او کتابی است بسیار با ارزش، برابر با عمر تمامی انسان های موجود در آن، برابر با دستاوردهای بی نظیر اندیشمندانش، اما تفاوت فاحش تاریخ با کتب دیگر این است که؛ هزینه ای که نویسندگان آن برای به رقم خوردنش پرداخت نموده اند بسیار بسیار گزاف تر از هزینه ای است که ما برای مطالعه ی آن می پردازیم. نویسندگان این کتاب عظیم، عمر، علم، جان و تمام زندگانی خویش را صرف آن کرده اند و چیزی در مقابل آن دریافت ننموده اند اما ما با مطالعه ی آن قادر خواهیم بود که از اشتباهاتشان عبرت بگیریم و هرگز، آزموده ها را نیازماییم. مانند این که از فاصله ای دور بر نقشی بنگریم و قوت ها و ضعف های آن را بشناسیم و در صدد رفع آن ها برآئیم.

چرا خود را از این موهبت محروم نماییم؟

در این تحقیق، به وضع قانون و اجرای آن در دوره ی پیش از اسلام پرداخته ابم، چرا که قانون و به طور کلی حقوق در کشور ما سه مرحله ی اصلی را پیموده است:

1- دوران پیش از اسلام 2- دوران اسلامی 3- دوران معاصر ...

حقوق عمومی زن در ایران باستان

بی طرفی و واقع نگری در کار پژوهشی حکم می کند که یک صفت کلی و نتیجه گیری نهایی را به گونه یکسان برای همه ی مردمان یک کشور کهنسال و گسترده و پرتنوع بکار نبریم، این شیوه، علاوه بر دورماندن از دستیابی به واقعیت های تاریخی، موجب ضایع شدن حقوق مردان و زنانی هم می شود که بزرگترین رنج ها را از حاکمان مستبد و زورگوی زمان خود تحمل کرده اند. نسبت دادن جایگاه و حقوق شایسته و ارزشمند برای همگی زنان ایران باستان، نادیده انگاشتن و بی تفاوتی در برابر رنج های عمیق یک جامعه ی انسانی در دوره ای خاص است. این شیوه پژوهشی چه تفاوتی با این دارد که امروزه نیز حاکمان کشورهایی که در آن حقوق انسانی پایمال می شود و زنان و مردان و جوانان و اندیشمندانش در زندان ها و گورستان ها و محرومیت ها و مصیبت ها به سر می برند را جامعه ای مبتنی بر حقوق و آزادی های بشری بنامند.

زن ایرانی در حالی در دوره ی هخامنشی به یکی از بهترین جایگاه های شایسته ی شأن خود دست می یابد که هنوز هم در کشورهای امروز جهان، جنبش های آزادی خواهانه و برابرجویانه ی زنان در آرزو و آرمان بدست آوردن آن هستند. داشتن شخصیت حقوقی و مالی مستقل، حقوق و امتیازهای برابر با مردان و گاه در (امور خاص زنانه) بیشتر از آنان، مدیریت و سرپرستی بنگاه های بزرگ کشاورزی و صنعتی در جامعه ای تک همسری، تنها نمونه هایی کوتاه از آن است. بررسی دقیق لوح های دیوانی تخت جمشید نشان می دهد که زن در زمان فرمانروایی داریوش بزرگ از چنان مقامی برخوردار بوده که در میان همه ی خلق های جهان باستان نظیر نداشت...

فهرست مطالب تحقیق

پیشگفتار

مقدمه

فصل اول

حقوق در دولت ها

بخش اول- پیشدادیان

الف- نامگذاری

ب- قانون در این زمان

بخش دوم- هخامنشیان

الف- دادگاه های کیفری و اصول قضایی

ب- توجه به عدالت

بخش سوم- اشکانیان

الف- نظام کیفری دوران اشکانیان

ب- تشکیلات نظام قضایی دوره اشکانی

بخش چهارم- ساسانیان

الف- قضاوت و اصول دادرسی در زمان ساسانیان

ب- دادگاه های زمان ساسانیان

فصل دوم

حقوق در ادیان و متون باستانی

بخش اول- میترا

بخش دوم- مزدیسنا

بخش سوم- ماتیکان هزار دادستان

فصل چهارم

حقوق و جایگاه زنان

بخش اول- حقوق عمومی زن

بخش دوم- ازدواج

فصل پنجم

تاریخچه ی سازمان قضاوتی ایران

بخش اول- سازمان قضاوتی ایران از دوره ی هخامنشیان تا دوره ی ساسانیان

بخش دوم- سازمان قضاوتی ایران از دوره ساسانیان تا ظهور اسلام در ایران

فصل ششم

قوانین پیشین

بخش اول- قوانین پیش از بابلی ها

بخش دوم- بابلی ها و مجموعه قوانین حمورابی

الف- شرح قانون

ب- امتیاز مجموعه حمورابی

ج- قراردادها

د- بانک داری و حقوق دریایی

ه- آیین دادرسی بابل

و- روابط خانوادگی

ی- اموال منقول و غیرمنقول

ز- کیفر شگفت آور

ح- نخستین اعلام حقوق بشر

بخش سوم- هیتا

بخش چهارم- در پایان

منابع و ماخذ