مبانی نظری تعارض کار- خانواده

مبانی نظری تعارض کار- خانواده

تعریف و مقدمه

  تقابل میان کار و خانواده یکی از موضوعات مورد توجه بسیاری از پژوهش ها در 25 سال گذشته بوده است (گرین هوس و پاول^[1]، 1996) علوم مدیریت و روانشناسی نیز علاقه بسیاری به مطالعه اینکه چگونه مردان و زنان میان مسئولیت­های شغلی و خانوادگی خود تعادل ایجاد می­کنند، داشته­اند (ادوارد و روثبارد^[2]، 2000؛ کرچ میر^[3]، 1992؛ کوسک، نویی و دمار^[4]، 1999)؛ در این میان با تغییر در ماهیت و ساختار نقش­های کاری و خانوادگی، مانند شاغل شدن زوجین، حضور بیشتر زنان در مشاغل و کم رنگ شدن برخی نقش­های سنتی در مسئولیت های زندگی خانوادگی افراد (بارنت و هاید^[5]، 2001؛ ادوارد و روث بارد، 2000؛ جنکینز، رپتی و کروتر^[6]، 2000) مطالعات بسیاری در این زمینه انجام شده است (به نقل از، شاین و چن^[7]، 2011). پیشینه مسائل مربوط به کار و خانواده عمدتاً بر روی تعارض میان حدود فعالیت­های شغلی و خانوادگی، یا همان تعارض کار/ خانواده (WFC)^[8]، تمرکز یافته است گرچه اصطلاح کار/ خانواده و کار/ زندگی^[9] اغلب بجای یکدیگر استفاده می شود؛ اما بین این دو تمایز وجود دارد، چرا که عنوان کار/خانواده به مسائل مربوط به نقش های همسری و والدینی در خانه اشاره دارد؛ و کار/ زندگی به سایر نقش های غیر شغلی  فرد مانند، عضویت در گروه های اجتماعی، فعالیت های مذهبی و غیره مربوط است.

براساس مطالعات کان (1964)؛ بیوتل و گرین هوس (1985) تعارض کار/خانواده را اینگونه تعریف  کرده اند " نوعی از تعارض بین نقشی^[10]، که در آن فشار ناشی از نقش­های حیطه کار و خانواده در برخی از جنبه ها با یکدیگر ناسازگار هستند، از این رو انجام یک نقش (شغلی یا خانوادگی) باعث دشواری در انجام دادن نقش دیگر می­شود".( به نقل از، شاین و چن، 2011)؛

 تعارض کار/خانواده زمانی رخ می­دهد که انتظارات مربوط به یک نقش با توانمندی­های شخص برای اینکه سایر نقش­هایش را نیز بتواند به طور کامل انجام دهد، تداخل می­کند. گوود^[11] (1960) بیان می کند که تعارض بین نقش نتیجه و پیامدی چاره ناپذیر برای فرد در انجام نقش­های چندگانه است (شاین و چن، 2011). بنابراین تعارض کار/خانواده (WFC)غالباً در زیر مجموعه عوامل استرس‌زای ناشی از نقش دسته بندی و مطرح شده است، چرا که این تعارض گویای ناهمخوانی و تضاد بین الزامات و خواسته های دو نقش متفاوت است (کان و روزنتال^[12]، 1964؛ کتز و کان^[13]، 1978؛ به نقل از متشرعی، 1389) و لذا تعارض به هر شکلی که باشد منجر به استرس برای فرد خواهد شد.

[1]- Greenhaus& Powell

[2]- Edwards &Rothbard

[3]- Kirchmeyer

[4]- Kossek, Noe, &Demarr

[5]- Barnett & Hyde

[6]- Perry-Jenkins, Repetti, &Crouter

[7]- Shien& Chen

[8]- work-family conflict

[9]- Work life

[10]- nterrole conflict

[11]- Goode

[12]- Quinn & Rosenthal

[13]- Katz

...

6 صفحه متن اصلی مابقی منابع

بخشی از منابع:

منابع لاتین

1- Allen, N., & Meyer, J. (1990). Organizational socialization tactics: A longitudinal analysis of links to newcomers' commitment and role orientation.Academy of Management Journal, 33, 847-858.

2- Anafarta, J., &Nilgün, T. (2011). The Relationship between Work-Family Conflict and Job Satisfaction.International Journal of Business and Management‚ 6 (4), 67-81.

3- Angel, H., & Perry, J. (2001). Organizational Psychology. NY: Prentice Hall.

4- Appelbaum, S., Bartolomucci, N., Beamier, E., & Dore, I. (2004). Organizational citizenship behavior: a case study of culture, leadership and trust. Management decision, 42 (1), 13-40.

5- Bakker, A.B., Demerouti, E., & Dollard, M.F. (2008). How job demands affect partners’ experience of exhaustion: Integrating work-family conflict and crossover theory. Journal of Applied Psychology, 93(4), 901-911.

6- Barrick, A., & Kirby, R. (1989). Burnout and job satisfaction of vocational supervisors‚ Journal of Agricultural Education.11, 125-134.

7- Bateman, T. S., & Organ, D. (1983). Job satisfaction and the good soldier: The relationship between affect and employee citizenship. Academy of Management Journal, 26, 587-595.

...